Europese steun voor ent-robot brengt droom dichterbij

Een robot die stukjes uit bomen snijdt, waaruit betere bomen groeien. Boomkwekerij ’t Kempke en Horti Robotics brengen die droom steeds dichterbij, dankzij Europese subsidie. Gijs van Meerten: “Nu kunnen we echt goed testen. Wie weet komen dan straks alle jonge boompjes uit onze regio.”

Gepubliceerd op: 13-juni-2024

Tekort aan vakmensen

Boomkwekerij ’t Kempke uit Opheusden pot boompjes op en verkoopt ze aan tuincentra in Nederland, België, Duitsland en Scandinavië. Net als de meeste kwekers enten zij bomen. “Klanten willen mooie bomen, met bloemen of bijvoorbeeld een appeltje”, vertelt Gijs van Meerten, 1 van de 3 broers van het familiebedrijf. “We plakken een stukje van een takje van de ene boom aan een stukje uit de stam van een andere. Daaruit groeit een nieuwe boom, met het beste van beide. Dat is zwaar werk, steeds weer hetzelfde en vakwerk. En vakmensen zijn simpelweg niet meer te vinden. Een probleem, want zonder enten kun je eigenlijk geen boterham verdienen.”

Goed testen dankzij Europese subsidie

Met Horti Robotics uit Kesteren ontwikkelen ze een ent-robot die het werk kan overnemen. “De markt voor zo’n robot is groot. Bijna alle sier- en fruitbomen worden geënt. Denk aan grote wijngaarden in Italië. Maar ook dichter bij huis: bijna alle 180 laanboomkwekers hier in de omgeving enten. Kwekers zouden zo’n robot verwelkomen, maar willen eerst weten of die echt werkt. Dus moeten we testen. Dat maakt het lastig, want dat kost veel tijd en geld.”

Provincie Gelderland wees hen op de EFRO-subsidie voor demonstratie- en testprojecten. “Niks voor ons, dachten we. Subsidie aanvragen kost veel tijd en je hebt geen zekerheid dat de aanvraag lukt. We zijn maar een klein bedrijf. Deze subsidie is juist bedoeld voor dit soort projecten; dat overtuigde ons.” De aanvraag kostte inderdaad veel tijd. “We weten precies wat we willen, maar dat op de juiste manier in de formulieren krijgen, daar zijn we minder handig in. Gelukkig kregen we advies van de boekhouder van Horti Robotics en een fijn team om ons heen. Alleen krijg je dat niet voor elkaar.”

Uitgebreid testen maakt robot veel beter

De subsidie werd toegekend. “Nu kunnen we echt goed testen. Elke boom is anders. Hoe hard het hout is, hoeveel draadjes erin zitten. Toen we andere kwekers vroegen wat zij nodig hebben, ontdekten we dat elke kweker weer anders werkt. Vaak omdat ze dat al jaren zo doen. Soms is dat precies het tegenovergestelde van wat een ander doet. Daarom verzamelen we al die informatie en onderzoeken we wat de robot precies moet kunnen: wat is écht nodig, wat werkt net zo goed maar is goedkoper?

We testen veel soorten bomen en manieren en maken de techniek slimmer. Over een jaar hopen we precies te weten wat er kan en in welke periode dat het beste gaat.” Het geld helpt, maar er is meer. “Het geeft een heel goed gevoel dat de provincie in ons gelooft. En alle media-aandacht helpt ook.”

Gelderland, ent-provincie

Gelderland de ent-provincie van Europa maken. “Het zou geweldig zijn als de Europese subsidie voor dit demonstratieproject hieraan bij zou dragen.” Gijs glundert bij dat idee. “Zo’n robot is duur en kwekers zullen hem maar een week of 8 per jaar gebruiken. Laanbomen, fruitbomen enzovoort kun je het best enten in andere seizoenen. Als we het enten naar Gelderland halen en de robot 24 uur per dag laten werken, in elk seizoen voor een andere sector, is het de investering waard. Deels blijft het handwerk, maar het echte precisiewerk, het vakwerk, doet de robot. De stukjes die de robot uitsnijdt, passen heel precies in elkaar. Waanzinnig om te zien. Dat gaat een mens nooit lukken. Natuurlijk hebben we soms ook tegenvallers, maar we houden vertrouwen. Tanden erin en nooit meer loslaten.”